سوالات متداول

•  ماموگرافی و سونوگرافی در چه سنی باید انجام شوند؟

در بیشتر کشورها به خانم های بالای چهل سال توصیه می شود جهت غربالگری پستان سالی یک بار تا دو سال یک بار، علاوه بر سونوگرافی، ماموگرافی نیز انجام دهند. بین 40-35 سال در صورت لمس توده یا سابقه خانوادگی سرطان سینه، با درخواست پزشک متخصص ماموگرافی و سونوگرافی انجام می پذیرد. بین 35-30 نیز در صورت لزوم علاوه بر سونوگرافی، تنها کلیشه های تشخیصی انجام می شود. اما برای انجام سونوگرافی هیچ محدودیت سنی وجود ندارد.

چون بعد ازچهل سالگی میزان تغییرات هورمون های زنانه کمتر است و بافت سینه تقریبا ثابت شده و تغییرات اندکی می کند و احتمال سرطان پستان در سنین کمتر از چهل بسیار کمتر است.

 با توجه به سن، نوع بافت، میزان تغییرات آن و البته نظر پزشک مربوطه، ماموگرافی حداکثر سالی یک بار و حداقل دو سال یک بار انجام می شود. دربرخی موارد بنا به تشخیص پزشک رادیولوژیست پیگیری مامو شش ماه بعد توصیه می شود که ضرری ندارد.   

انجام ماموگرافی و سونوگرافی در کنار هم باعث می شوند که جواب کامل تر و دقیق تری به دست آید و می توان گفت که به گو نه ای مکمل یکدیگر هستند.

 خیر. دستگا ه های مختلف ، تصویر سازی های مختلف دارند که با توجه به نیازهر فرد و نوع بافت سینه و بررسی های تکمیلی، راه های مختلف پیشنهاد می شود.

 خیر. بر اساس قانون جهانی هر فردی سالیانه مجاز به دریافت میزان مشخصی دز از پرتو است که دزهای دریافتی در زمینه های تشخیص پزشکی و درمان، جزء این میزان محاسبه نمی شوند زیرا سود و منفعتی که برای فرد از نظر تشخیص به موقع و درمان دارد از ضررهای آن بیشتر است. پرتو به خودی خود باعث ایجاد سرطان نمی شود مگر در سه ماه اول بارداری در صورت دریافت دز بالا احتمال به وجود آمدن اشکالات ژنتیکی در جنین وجود دارد.

 سینه بافتی نرم و بدون استخوان است و برای تصویربرداری از آن کمترین میزان پرتو کافی است. به طور کلی افراد در زندگی روزمره از طبیعت اطراف خود و حتی برخی از مواد غذایی دز ناچیزی از پرتو دریافت می کنند که هیچ خطری برای آنها ندارد. با افزایش ارتفاع در مسافرت های هوایی میزان دز دریافتی پرتوایکس که منشاء آن خورشید است، افزایش می یابد. میزان دز پرتو در ماموگرافی تقریبا معادل یک سفرهوایی مثلا از ایران به مقصد آلمان می باشد. پس به هیچ عنوان نگران نباشید.

•  اگر انجام ماموگرافی و دریافت دز ضرری ندارد، چرا ماموگرافی زودتر از موعد انجام نمی شود؟

در بررسی بافت سینه وجود نظم اهمیت بالایی دارد. اگر در ماموگرافی قبلی فرد چیزی دیده نشده باشد انتظار نمی رود که زودتر از موعد تغییراتی کرده باشد. گرچه دز ماموگرافی ناچیز است و خطری برای فرد ندارد اما میزان پرتو دریافتی هرچه کمتر، بهتر.

 این موضوع بسیار حائز اهمیت است. خصوصا نگهداری تصاویر مامو قبلی بسیار مهم است چون بررسی آنها کمک می کند که تصاویر جدید و قدیمی با هم مقایسه شوند و هر گونه تغییراتی در بافت سینه مورد توجه قرار گیرد. لطفا در حفظ مدارک خود کوشا باشید.

 خیر. بیوپسی زمانی انجام می شود که ضایعه مشکوکی دیده شود که نیاز به بررسی های دقیق تر و بیشتر دارد و باعث تغییر ماهیت و ژن سلول های سالم به سرطانی یا پخش شدن آنها نمی شود. سرطان انواع مختلفی دارد که برخی از آنها مهاجم هستند و امکان پخش شدن در بدن را دارند و بیوپسی به هیچ عنوان دخالتی در این روند ندارد. اما با بررسی و تشخیص به موقع می توان این نوع از سرطان را هم کنترل و درمان کرد.

• فرق انواع بیوپسی در چیست؟

بیوپسی از بافت، شیوه های مختلف دارد که نوع ضایعه در انتخاب این روش بسیار نقش تعیین کننده ای دارد. اگر ضایعه در تصاویر مامو بهتر دیده شود بیوپسی تحت هدایت ماموگرافی انجام می پذیرد و اگر در تصاویر سونوگرافی ، تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود. در ادامه این مطلب اگر اندازه ضایعه کوچک باشد می توان آن را با وکیوم بیوپسی خارج کرد در غیر این صورت تنها بخشی از ضایعه نمونه گیری می شود. به طور کل هر کدام از این شیوه ها در مشخص شدن نوع ضایعه نقشی ندارند و در نهایت همه نمونه ها باید برای مشخص شدن ماهیتشان به پاتولوژی ارسال شوند.

•  مارکر چیست و در چه مواقعی استفاده می شود؟ آیا وجود آن در بدن خطری دارد؟

مارکر یک وسیله بسیار کوچک فلزی در ابعاد حدوداً 2 در 3 میلیمتر از جنس تیتانیوم است که به هیچ عنوان عوارض یا خطری ندارد و استفاده از این فلز درزمینه های پزشکی کاملاً مرسوم بوده. بعد از انجام بیوپسی اگر ضایعه به طور کامل خارج شود معمولا در ناحیه بیوپسی شده قرار می گیرد. وجود مارکر به پیگیری درمان بسیار کمک کرده به طوری که اگر احتیاج به جراحی از بافت بود، حداقل میزان بافت برداشته می شود. اگر هم جراحی لازم نبود در غربالگری های بعدی ناحیه بیوپسی شده مورد توجه بیشتری قرار می گیرد.

عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی سرطان سینه، بسیار مهم است.اما این بدان معنا نیست که تمامی افراد خانواده دچار این مشکل می شوند، ولی باید مرتب تحت معاینه قرار گیرند. همچنین افرادی که به مدت طولانی هورمون درمانی کرده اند نیز باید معاینات دوره ای را انجام دهند.

گاهی اوقات هم بدون هیچ دلیل مشخصی برخی از افراد دچار سرطان سینه می شوند.

 به طور معمول خانم ها باید مرتب بافت سینه را با لمس مورد بررسی قرار دهند. در صورت لمس هر گونه توده، تغییررنگ پوست و سر سینه، فرو رفتگی سینه یا سر سینه، ترشحات از سر سینه، ایجاد زخم بدون دلیل مشخص، ضخیم و اصطلاحاً پوست پرتقالی شدن سینه، در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه کنند.